[ Pobierz całość w formacie PDF ]
., 1996) na tych, którzy doznali urazu w dzieciństwie.Aby przezwyciężyć poczucie bezsilności, ludzie uciekają się do różnych środków, włącznie z samouszkodzeniem.Trudności z rozpoznawaniem, rozumieniem i werbalizacją uczuć Dzieci powinny uczyć się od swych rodziców lub opiekunów rozumienia i rozróżniania rozmaitych odmian napięć i przykrości, jakie przeżywają, oraz odpowiedniego ich wyrażania - słowami, łzami i innymi środkami.Ci, których otoczenie nie dopuszcza do tego rodzaju wymiany emocjonalnej, albo też ci, którzy nie zaznają ze strony innych zrozumienia, empatii i wsparcia, nie mogą się tego wszystkiego nauczyć.W domach, gdzie panuje przemoc, dzieci chcące wyrażać swe uczucia, są narażone na kary.Okazje do komunikowania i uzyskiwania wsparcia dla własnych uczuć i problemów są sporadyczne i dziecko może dorastać z nikłą umiejętnością werbalizowania, a nawet rozpoznawania swych przeżyć, uczuć i potrzeb.W wypadku niektórych osób dzieje się tak, że ich potrzeby fizyczne są całkowicie zaspokajane, ale nikt nie troszczy się o ich potrzeby emocjonalne.Nacisk na troskę o potrzeby ciała przy wykluczeniu dbałości o ekspresję emocjonalną i werbalną oraz różnicowanie tejże ekspresji, może tłumaczyć, dlaczego w póź-niejszym życiu sięga się w pierwszej kolejności po środki łagodzenia napięć natury fizycznej.Brak zdolności do komunikowania emocji za pomocą słów może występować u jednostek, którym trudno nazywać emocje, odróżniać je od siebie lub lokalizować we własnym ciele reakcje czuciowe.Zjawisko to wielu autorów, zwłaszcza Sifneos (1972; zob.także Nemiah i Sifneos, 1970), uważa za źródło dolegliwości i objawów psychosomatycznych.Dieter i Pearlman (w druku) przedstawiają taki oto opis samouszkodzenia jako formy ekspresji afektu: „Jednostka przechodzi od stanu pobudzenia do działania bez faz pośredniczących (podkreślenie nasze) obejmujących uświadomienie uczucia, identyfikację uczucia, ekspresję uczucia i samouspokojenie".Dorośli mający trudności ze zorientowaniem się w tym, co się z nimi dzieje, zwłaszcza gdy rodzą się w nich uczucia niepokojące i bolesne, często nie będą dawali sobie rady ze swym życiem emocjonalnym.Większość naszych umiejętności rozwiązywania bolesnych spraw bierze się głównie ze zdolności opowiadania sobie samym lub innym o tym, co się właśnie z nami dzieje, czyli na przetwarzaniu naszych przeżyć za pomocą języka.Ludzie uszkadzający się często mówią o sobie, że czują się zdezorientowani i nie radzą sobie z informowaniem o bolesnych uczuciach.Wydaje się zatem, że u osób z pewnymi niedostatkami w zakresie płynności ekspresji werbalnej istnieje ryzyko skłonienia się w kierunku fizycznych „rozwiązań", takich jak samouszkodzenie.Lily mocno się okaleczała i kilka razu musiała przebywać w szpitalu.Mówiła, że dorastała jako najmłodsza z trzech bardzo bystrych sióstr.Jej matka grała na fortepianie i uczyła muzyki.Muzyka nie była jednak mocną stroną Lily, której także w szkole wiodło się gorzej niż siostrom.Lily opowiadała, że nauczyciele dokuczali j ej i złościli się na nią za brak skupienia w klasie.Kiedy inni opisywali, co właśnie zrobili i jak się czują, Lily miała poczucie swej odmienności, bo wydawało jej się, że wszyscy dookoła prowadzą rozmowy, z których ona nic nie zrozumie.Wybuch (acting out)Termin ten funkcjonuje w literaturze z dziedziny psychoterapii w wielu znaczeniach, ale ostatnimi czasy kojarzy się go, w różnych jego odmianach (acting in, re-enactment itp.), z leczeniem osób, które doznały przemocy.Najczęściej odnosi się on do konstelacji autodestrukcyjnych lub potencjalnie zagrażających aktów pojawiających się jako forma radzenia sobie z wewnętrznymi konfliktami będącymi typowym następstwem wykorzystania (Briere, 1996).Najczęściej mówi się, że danezachowanie lub czynność w pewien sposób zastępują uczucie bądź wspomnienie związane z traumatycznym przeżyciem.Wielu autorów ujmuje i opisuje ten proces w odniesieniu do postępów na drodze do integracji traumatycznych doświadczeń.Uważa się, że ponowne przeżywanie (re-experiencing) stanowi wcześniejszą, przedwerbalną formę ekspresji.Samouszkodzenie zatem może być sposobem wyrażania zarówno uczuć związanych z traumą, jak i samego traumatycznego przeżycia.Jest niejako wcześniejszą formą „opowieści", powstającą przed pojawieniem się zdolności mówienia o tym przeżyciu.Można to porównać do sposobów wyrażania małych dzieci, które łatwiej odnajdują się w działaniu niż w mówieniu.Być może jedną z najbardziej ekscytujących i subtelnych funkcji ciała jest rejestrowanie przeżyć z wielu przyczyn niedostępnych świadomej pamięci.Bessel van der Kolk i Rita Fisler (1995) ustalili, że pamięć traumyjest odzyskiwana w formie śladów składników czuciowych i afektywnych traumatycznego przeżycia [ Pobierz całość w formacie PDF ]